معرفی کتاب : معلم ژاپنی به مثابه رهبر
- نویسنده: یوشی تاکا ایشی کاوا
- مترجم: علیرضا رضائی
- ناشر: موسسه مدارس یادگیرنده مرآت
در این مقاله از کتابخانه انصار به معرفی کتاب معلم ژاپنی به مثابه رهبر میپردازیم.
یوشی تاکا ایشی کاوا در کتاب معلم ژاپنی به مثابه رهبر شما را با سیستم آموزشی کشور ژاپن آشنا می‌کند و تجربه‌های سه دهه تدریس خود را ارائه می‌دهد.
درباره این کتاب :
کتاب معلم ژاپنی به مثابه رهبر (The japanese teacher cultivating leadership) را می‌توان خاطرات یک معلم بازنشسته‌ی ژاپنی دانست که از همان دوران جوانی درباره‌ی انتخاب شغل آینده دغدغه‌های فراوانی داشته و در نهایت با یک تصمیم آگاهانه، شغل معلمی را برمی‌گزیند. یوشی تاکا ایشی کاوا (Yoshitaka Ishikawa) در این کتاب شما را با مفهوم «درس‌پژوهی» آشنا می‌کند و اینکه چطور این معلم ژاپنی برای رسیدن به یک کلاس ایده‌آل از این روش استفاده کرده است.
مهم نیست چند سال دارید، مشغول چه شغلی هستید یا تجربه‌ی زیسته‌ی شما چقدر است؛ بلکه، «ارتباط موثر» مهارتی‌ست که همیشه می‌توانید به تقویت آن بپردازید. فرشید نادری نژاد در کتاب صوتی دنده یک مهارت‌های ارتباطی به شرح اصول اولیه ارتباطات می‌پردازد و به شما کمک می‌کند تا ارتباط‌های مطلوب‌تری را برای خود رقم بزنید.
کتاب حاضر، اثری ارزشمند محسوب می‌شود، چرا که سه دهه تجربه‌ی تدریس این معلم را در اختیارتان قرار می‌دهد و شما را با سیستم آموزش و پروش کشور پیشرفته‌ای همچون ژاپن آشنا می‌سازد و نسبت به فضای حاکم در مدارس ژاپن آگاهی پیدا می‌کنید.
کتاب معلم ژاپنی به مثابه رهبر تنها یک اثر ژاپنی نیست بلکه چهره‌های ایرانی نیز در شکل‌گیری این کتاب تأثیر داشته‌اند؛ بنابراین می‌توان آن را محصول مشترک ایران و ژاپن قلمداد کرد.
بخشی از متن کتاب:
چشم در چشم او دوختم و احساس کردم که برایم خواب‌هایی دیده است و تحقق آرزوهایش را در آیینۀ وجود من می‌بیند. آرزوهایی داشته است و حالا با دیدن من می‌خواهد هم آرزوهای خود را عملی کند و هم به تعالی شاگردش یاری رساند. فرصت را مغتنم شمردم و ادامه دادم: «البته بنده هم به همین دلیل، از رفتن به کانادا صرف‌نظر کرده و خدمت شما آمده‌ام.» جلسه نفس‌گیر و طولانی بود؛ به ویژه آنکه من هنوز زبان ژاپنی را به راحتی و کامل نمی‌توانستم صحبت کنم و در گفت‌وگو واژه‌های انگلیسی زیادی به کار می‌بردم. این نشست سرآغاز شکل‌گیری تدریجی «نظرگاه» (Landscape) پژوهش من دربارۀ درس‌پژوهی و ماهیت و کارکردهای آن بود و کمک کرد تا برای گفت‌وگوهای علمی با استادم به زبان مشترکی برسم.
دورۀ یک‌سالۀ پژوهش من پیش از ورود به دورۀ دکتری به نیمه رسیده بود که اولین مقاله‌ام دربارۀ «پژوهش مشارکتی معلمان در کلاس درس» به زبان انگلیسی آمادۀ انتشار شد. این مقاله «نقشۀ پژوهش» مرا به خوبی نشان می‌داد. استادم با مطالعۀ چشم‌اندازی که در مقالۀ یاد شده به تصویر کشیده بودم، در یکی از روزهای گرم پایان بهار 1374 در شهر ناگویا مرا به آقای «ایشی‌کاوا»، معلم مدرسۀ ابتدایی «کومنو» و مؤلف این کتاب، معرفی کرد.
استادم با درک عمیق اینکه برقراری ارتباط و مشاهدۀ کلاس‌های درس با هدف سازماندهی نظریه در متن عمل (Theory in Practice) به زمان زیادی نیاز دارد، ماه بعد مرا با مدیر مدرسۀ ابتدایی کومنو نیز آشنا کرد. هم استادم و هم آقای ایشی‌کاوا، همان‌طور که در این کتاب به تفصیل آمده است، به تدریج به من آموختند که چگونه باید بر اساس تجزیه و تحلیل شواهد عینی کلاس درس، نظریۀ مؤثری برای بهسازی آموزش سازماندهی کنم. به ویژه که استادم در همه حال می‌گفت:
«سرکارآرانی، اگر بعد از یک دهه بتوانی به نظریه‌پردازی در متن عمل تبدیل شوی، من از زندگی آکادمیکم با شما لذتی ماندگار خواهم برد.» می‌دیدم که او هم رؤیایی در سر دارد و تحقق این رؤیا را در وجود نسل بعد و شاگردانش (حتی اگر ژاپنی نباشند) جست‌وجو می‌کند و دوست دارد به عنوان پدر علمی (Academic father)، آن را مشخصاً در من ببیند! این گفت‌وگوها زمانی جدی‌تر و شوق‌انگیزتر شد که اولین مقالۀ پژوهشی‌ام به زبان ژاپنی دربارۀ «پرورش حرفه‌ای معلمان در مدرسه» به چاپ رسید. او پس از مطالعۀ این مقاله، در پیامی برای من نوشت: «اولین مقاله‌های شما نشانه‌هایی از این امکان را به من می‌دهد؛ پس، این‌چنین با شما از خواب خوش خود سخن می‌گویم.»